Προς Υπουργείο Υγείας

Γενικό Γραμματέα Υπηρεσιών Υγείας

Κο Κωτσιόπουλο Ιωάννη

Αξιότιμε κε Γενικέ Γραμματέα,

Η εξαιρετική επίδοση της χώρας στη διαχείριση της πρώτης φάσης της επιδημίας, για την οποία σας συγχαίρουμε, μας γέμισε όλους με αισιοδοξία και δύναμη για την επόμενη ημέρα. Παράλληλα, μας έδωσε τη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε ευκαιρίες σχετιζόμενες κυρίως με την αξιοποίηση τεχνολογικών λύσεων.

Ένα από τα κύρια τέτοια παραδείγματα στο χώρο της υγείας είναι ότι η ανάγκη για απομακρυσμένη εξέταση από γιατρό κατά την διάρκεια της επιδημίας ανέδειξε την έλλειψη κανονιστικού πλαισίου σε θέματα τηλεσυμβουλευτικής, τηλεμετρίας και τηλεϊατρικής. Κατά την άποψη μας θα πρέπει να προσεγγίσουμε αυτό το θέμα ως ευκαιρία να ενσωματωθούν στην ιατρική πράξη και πρακτική τέτοιες υπηρεσίες με την κατάλληλη επιστημονική και νομική τεκμηρίωση. Άλλωστε γενικότερα η πανδημία επιτάχυνε τις διαδικασίες ψηφιοποίησης του κράτους με σημαντικά αποτελέσματα που ήδη έχουν βελτιώσει την καθημερινότητα του πολίτη και θα ήταν παράξενο ή ακόμη και άδικο να μην ακολουθήσει σ’ αυτή την πορεία και ο χώρος της υγείας.

Ο κλάδος μας διαθέτει ήδη πληθώρα σχετικών εφαρμογών και λογισμικών που χρησιμοποιούνται ευρέως εντός και εκτός Ελλάδας. Θεωρούμε ότι είναι αναγκαία η νομική κατοχύρωση των ιατρικών υπηρεσιών που παρέχονται εξ’ αποστάσεως και στη χώρα μας. Υπάρχει ήδη επιστημονική βιβλιογραφία που κατοχυρώνει την εκτέλεση συνεδριών εξέτασης από ψυχίατρο ή ψυχολόγο μέσω τηλεδιάσκεψης, όπως και κλινικής τηλεμετρίας ιδίως για τη διαχείριση χρονίως πασχόντων που έχουν δείξει αξιόλογα αποτελέσματα με κλινική αποτελεσματικότητα και εξυπηρέτηση του πολίτη.

Ωστόσο αυτές οι υπηρεσίες δεν προβλέπονται από την υπάρχουσα νομοθεσία, δεν αναγνωρίζονται από τον ΕΟΠΥΥ ή άλλους ασφαλιστικούς φορείς, και αποτελούν πηγή νομικών κινδύνων. Με την προσωρινή αποδοχή τους κατά την διάρκεια της επιδημίας, θεωρούμε ότι υπήρξε η ευκαιρία να δοκιμαστούν και να αξιολογηθούν μερικά σχήματα τηλεσυμβουλευτικής υπό συνθήκες πίεσης και χωρίς την απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση με κίνδυνο να εξαχθούν εσφαλμένα συμπεράσματα συνολικά για λύσεις τηλεϊατρικής. Απαιτείται ένα νομικό πλαίσιο που να περιγράφει είδη τέτοιων υπηρεσιών, αποδεκτών από την ιατρική δεοντολογία και τις επιστήμες υγείας, και να ορίζει τους κανόνες για την ποιοτική λειτουργία και αξιολόγηση τους.

Για την υποστήριξη ιατρικών υπηρεσιών που παρέχονται με αυτό το τρόπο είναι απαραίτητη τεχνολογία πληροφορικής και επικοινωνιών και ιδιαίτερα εφαρμογών λογισμικού. Για να θεωρηθούν λοιπόν αυτές κατάλληλες θα πρέπει να υπάρξουν πιστοποιήσεις για μία σειρά από ζητήματα, όπως ενδεικτικά εκείνα που αφορούν την ποιότητα της εικόνας για διάγνωση, την διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων του ασθενή, την πρόσβαση στο ιατρικό και ασφαλιστικό ιστορικό του, την καταγραφή της ιατρικής πράξης καθώς και θέματα διαχείρισης της αποζημίωσης των προσφερόμενων υπηρεσιών.

Μέχρι στιγμής θεωρούμε ότι δεν έχουν εξεταστεί επαρκώς με βάση διεθνώς αποδεκτά κριτήρια ποιότητας, αλλά και την υφιστάμενη νομοθεσία. Αυτή η έλλειψη αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στο να προχωρήσουν οι εταιρείες σε επενδύσεις ανάπτυξης ή προσαρμογής τέτοιων προϊόντων και η ιατρική κοινότητα στην εκτεταμένη χρήση τους.

Ιδιαίτερα όσον αφορά ορισμένες εφαρμογές που συστήνονται για χρήση από κινητά, σε συνδυασμό με τις ως άνω υπηρεσίες, αυτές θα έπρεπε να θεωρηθούν ιατροτεχνολογικά προϊόντα (medical devices) που προορίζονται από τον κατασκευαστή να χρησιμοποιηθούν, μεταξύ άλλων, για τη διάγνωση, την πρόληψη, την παρακολούθηση, τη θεραπεία ή την ανακούφιση της ασθένειας και επομένως εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2017/745 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Είναι σημαντικό για την μακροπρόθεσμη επιτυχία μιας τέτοιας μεταρρυθμιστικής  προσπάθειας, να αποφύγουμε  να παγιδευτούμε στη στήριξη πρακτικών που οδηγούν στη δυσφήμιση και τελικά στην απαξίωση των λύσεων που παρέχονται για την υγεία με την προώθηση μη πιστοποιημένων λύσεων που δεν πληρούν τα ελάχιστα αποδεκτά ποιοτικά κριτήρια με σεβασμό στον ασθενή αλλά και τον επαγγελματία υγείας.

Η άυλη συνταγή, αποτελεί ένα σημαντικό μέτρο εξυπηρέτησης του πολίτη και θεωρούμε ότι πρέπει να παραμείνει και μετά την επιδημία. Υπάρχουν ωστόσο διαχειριστικές λεπτομέρειες, στην εφαρμογή της, οι οποίες δυσχεραίνουν την χρήση της. Για παράδειγμα, είθισται, για λόγους ευκολίας ή φορολογικούς, o γιατρός να συνταγογραφεί συνταγή που ίσως χρειαστεί να πάρει ο ασθενής σε δεύτερο χρόνο και δεν την τυπώνει να την δώσει άμεσα. Με την υπάρχουσα υλοποίηση, αυτή την (υπό συνθήκη) συνταγογραφημένη συνταγή ο φαρμακοποιός μπορεί να την δει στο σύστημα και να την εκτελέσει ακόμη κι αν δεν έχει αποσταλεί στον ασθενή  με ότι προβλήματα προκύψουν για την υγεία του ασθενή.

Ταυτόχρονα, θεωρούμε ότι ο ασθενής πρέπει να έχει εναλλακτικούς τρόπους πρόσβασης στις επαναλαμβανόμενες συνταγές του αν το email ή το SMS χαθεί. Υπάρχουν προτάσεις για λύσεις με εφαρμογές λογισμικού από τα μέλη μας και απαιτείται ένας επιπλέον σχεδιασμός για υπηρεσίες προς τον πολίτη που δεν μπορούν να περιορίζονται μόνο στην αρχική αποστολή της συνταγής. Η ευρύτερη αποδοχή της άυλης συνταγής από τους ιδιώτες ιατρούς απαιτεί λύσεις αποζημίωσης του γιατρού αν χρησιμοποιηθούν υπηρεσίες από απόσταση (περιγράφουμε παραπάνω) και πιστεύουμε ότι έχουμε τεχνικές λύσεις που μπορούν να την υποστηρίξουν.

Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να ζητήσουμε εμφατικά να παρέχονται όλες οι λειτουργικότητες της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης με τη χρήση APIs (Application Program Interfaces) με διαφάνεια και κανόνες ώστε να γίνει εφικτό να απελευθερωθούν ιδιωτικοί πόροι στην ανάπτυξη εφαρμογών οι οποίες θα διαλειτουργούν με τις ρυθμιστικές απαιτήσεις του κράτους, καθώς και την ορθή χρήση ανοιχτών προτύπων διαλειτουργικότητας, όπως επανειλημμένως έχουμε ζητήσει, προκειμένου να δημιουργηθεί το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα που έχουμε ανάγκη και να εφαρμοστεί ελεύθερα η καινοτομία.

Είμαστε δίπλα σας και θεωρούμε ότι μπορούμε να συμβάλουμε στο να αποκτήσει η χώρα μας σύγχρονες υπηρεσίες και να βγούμε όχι απλώς αλώβητοι αλλά κερδισμένοι από αυτή την επιδημία και να βρεθούμε πολύ ισχυρότεροι και με μεγαλύτερη ετοιμότητα σε περίπτωση που παρουσιαστεί δεύτερο κύμα του ιού, αλλά και μετά το οριστικό πέρας της πανδημίας.

  Με εκτίμηση,